Als Adolf Hitler gelovige was, waar geloofde hij dan in? Volgens de Amerikaanse historicus Richard Weikard, hoogleraar aan California State University, was hij een pantheïst. Weikart trekt die conclusie op basis van onderzoeken en bronnen die over dit onderwerp gepubliceerd zijn.
Het pantheïsme van Hitler hield in dat de wetten van de natuur de moraal bepaalden. Het boek waarin Weikhart dit alles neerlegt, ‘Hitler’s Religion. The Twisted Beliefs That Drove the Third Reich’[1] werd positief besproken in onder meer de Catholic History Review[2].
Nu is Weikhart wel een creationist: hij verwerpt de evolutietheorie. Wat dat met Hitler te maken heeft? Weikharts conclusie houdt onder meer in dat Hitlers anti-semitisme voortkomt uit zijn interpretatie van de wetenschap en niet uit het christendom. In een eerder boek ‘From Darwin to Hitler: Evolutionary Ethics, Eugenics and Racism in Germany’, legde hij een verband tussen Darwin en Hitler. Dit werk ontmoette veel kritiek: Hij leek er vooral op uit de evolutieleer in een kwaad daglicht te stellen.
Hoe dan ook is Weikharts boek een bijdrage aan een discussie die de afgelopen jaren vooral in Duitsland is gevoerd. Kevin P. Spicer plaatst het boek in die context in een artikel op Contemporary Church History. Spicer vindt dat Weikhart te weinig oog heeft voor het katholieke milieu waarin hij opgroeide en voor de steun die hij van vele Duitse katholieken kreeg, nadat hij aan de macht was gekomen. Hij noemt hem in religieus opzicht een ‘kameleon’. Misschien is ‘opportunist’ nog beter: hij nam niet de kleur aan van zijn omgeving, maar voor Hitler heiligde het doel alle middelen.
- Hitler’s Religion. The Twisted Beliefs That Drove the Third Reich. by Richard Weikart. (Washington, D.C.: Regnery History. 2016. Pp. xxx, 386. $29.99. isbN978–1–62157–500–0.) ↩
- Skiles, W. (2017). Hitler’s Religion: The Twisted Beliefs that Drove the Third Reich. Church History, 86(2), 569–571. doi:10.1017/S0009640717001111 ↩